In NLP verwijst dieptestructuur naar de betekenis, intentie en ervaring die schuilgaan achter wat iemand zegt. Taal is een versimpeling van de werkelijkheid. Wat iemand zegt, is vaak maar het topje van de ijsberg. De dieptestructuur is wat eronder zit: herinneringen, overtuigingen, emoties en zintuiglijke ervaringen.
Wat is dieptestructuur precies?
De dieptestructuur is het mentale model dat iemand intern ervaart. Als iemand zegt “ik voel me niet gehoord”, dan zegt dat iets aan de oppervlakte. Onder de oppervlakte – in de dieptestructuur – spelen mogelijk eerdere ervaringen van genegeerd worden, de overtuiging dat je mening er niet toe doet, of een oude angst om afgewezen te worden.
In NLP werken we met het onderscheid tussen de oppervlaktestructuur (wat gezegd wordt) en de dieptestructuur (wat bedoeld of beleefd wordt).
Waarom is dieptestructuur belangrijk?
Als je alleen reageert op wat iemand zegt, mis je vaak de kern. Door door te vragen, ontdek je het patroon onder de woorden. En dat is waar echte verandering begint.
Voor coaches, trainers en leidinggevenden betekent dit:
- beter begrijpen wat mensen écht bedoelen;
- overtuigingen en belemmeringen boven tafel krijgen;
- sneller naar de kern van het probleem of verlangen gaan.
Hoe breng je de dieptestructuur naar boven?
NLP gebruikt hiervoor technieken zoals het metamodel. Dat zijn gerichte vragen die vaag taalgebruik helpen verduidelijken. Bijvoorbeeld:
- “Wat bedoel je met ‘niet goed’?”
- “Wie zegt dat?”
- “Hoe weet je dat?”
Zo help je iemand van algemeenheden naar specifieke ervaringen, van taal naar betekenis.
Toepassing van dieptestructuur in communicatie
Wie de dieptestructuur leert herkennen, krijgt grip op communicatie die anders vaag of verwarrend blijft. Je hoort niet alleen de woorden, maar begrijpt wat iemand écht probeert te zeggen. Dat leidt tot meer verbinding, duidelijkheid en impact.
Wil je dit leren toepassen in de praktijk?
In onze NLP Practitioner-opleiding leer je werken met dieptestructuur, het metamodel en andere technieken die communicatie verdiepen en versnellen. Ontdek hoe je in 8 dagen jouw communicatie radicaal kunt verbeteren.
